امروزه برخی از زوجین به دلایل مختلف دیگر قادر به زندگی مشترک نیستند و مجبور به جدایی می شوند. یکی از دلایل طلاق زوج می تواند عسر و حرج باشد. شرایط به وجود آمده در زندگی آنقدر مشکل و دشوار می شود که ادامه زندگی سخت می شود. در ادامه با ما همراه باشید تا نکات حقوقی و همه چیز را که باید درباره عسر و حرج بدانید بازگو کنیم.
نکات حقوقی عسر و حرج
در لغت عسر به معنای سختی و دشواری و حرج به معنای فشار و تنگنا است. این دو کلمه در قانون در دو جنبه مورد بحث قرار می گیرند. جنبه اول معنی عموم آن است، ک به معنای اخیرالذکر می باشد و اصولا در بحث مستثنیان دینی به آن اشاره می شود.
جنبه دیگر آن در مورد بحث طلاق پیش می آید. عسر و حرج در این مورد به این معناست که شراط زندگی مشترک برای زوجین به قدری سخت می شود که آن ها قادر به ادامه زیستن در کنار هم نمی باشند . پیشنهاد می شود برای راهنمایی بیشتر و دریافت مشاوره حقوقی با وکیل طلاق تماس بگیرید.
نکاتی درباره دشواری اثبات عسر و حرج در بین زوجه
اثبات این این قضیه در دادگاه بسیار سخت است و یکی از معضلاتی است که اکثرا هنگام درخواست طلاق از طرف زن دارند. این سختی بخاطر این است که جز خود زوجه رفتاری از هم در باب شکنجه و اذیت از هم ندیده اند و کسی به عنوان شاهد ندارند. زوجه اصولا اگر کار غیراخلاقی انجام دهند مسلما در مقابل بقیه این کار را انجام نمی دهند بخاطر همین اثبات عسر و حرج در دادگاه سخت است. اگر همسر نفقه پرداخت نمی کند می تواند به این منظور از او شکایت کنید. در بسیاری از طلاق های توافقی نیز دلیل طلاق این مورد نوشته می شود. به طور کلی عسر و حج نکات و مصادیق مختلفی برای اثبات دارد که در زیر به آن می پردازیم.
شروط طلاق در عسر و حرج
عسر و حرج زمانی اتفاق می افتد که زوجه شرایط بسیار دشواری را در زندگی مشترک در حال تحمل هستند و یکی از زوجه درخواست طلاق می دهد. پس از تحقیقات لازم در دادگاه اگر ثابت شد که سخنان زوجه درست است و شرایط غیرقابل تحمل شناخته شود، رای طلاق وی در دادگاه تایید می شود.
- هرگاه شوهر به مدت شش ماه زندگی را بدون بازگشت ترک کند و یا به مدت ۹ ماه به صورت ناپیوسته نباشد. ترک زندگی محسوب می شود.
- پیدا کردن اعتیاد به موارد مخدر و مشروبات الکلی. چنانچه شوهر قصد ترک آن را نداشته باشد.
- زمانی که برای شوهر وی حکم حبس به مدت ۵ سال بریده باشند.
- زمانی که شوهر همسر خود را کتک بزند و او را مورد ضرب قرار دهد و همیشه به وی ناسزا بگوید.
- اگر شوهر وی به بیماری روانی که درمان نشود مبتلا شود یا هر بیماری که واگیردار باشد مانند بیماری ایدز.
این عوامل بالا دلیلی بر جدایی و طلاق است. به غیر از این موارد اگر دادگاه تشخیص دهد و که زوجه در شرایط بد و غیرقابل تحمل است نیز خطبه طلاق خوانده می شود.
رسیدگی به درخواست مجدد مستأجر مبنی بر عسر و حرج و تمدید
مواردی در دادگاه وجود دارد که مستاجر درخواست تمدید مهلت تخلیه به دلیل کمبود مسکن در شرایط عسر و حرج دارد و دادگاه به وی مهلتی تعیین می کند. اگر مستاجر مجددا بعد از اتمام مهلت اولیه که وی داده شد درخواست دوباره کند، دادگاه بدون تسلیم دادخواست رسمی و پرداخت هزینه دادرسی این تقاضا را قانونی و بدون مشکل می خواند.
عسر و حرج در ملک
هانطور که در بالا نیز اشاره شد این مورد در بین موجر و مستاجر نیز وجود دارد. عسر و حرج در قانون میام موجور و مستاجر کاربردهای بسیاری دارد که باعث عدوم لزوم عقد می شود. بر اساس ماده ۹ زمانی که دادگاه حکم تخلیه خانه مورد نظر را به دلیل کمبود مسکن مستاجر بشمارد، می تواند یک مهلت برای مستاجر تعیین کند.
آشنایی با عسر و حَرَج در قراردادها
این مورد که به معنای سختی و تنگنا و فشار است در برخی قراردادها نیز وجود دارد که در ادامه به آن اشاره می کنیم:
- زمانی که قراردادی میان دو فرد نوشته می شود، هر دو موظف به انجام یکسری تکالفی هستند. زمانی که شرایط میان دو نفر غیرقابل تحیل شود و فرد متعهد را در تنگنا قرار دهد فرد می تواند از تکالیف خود سر باز کند. در چنین شرایطی فسخ قرارداد به انصاف بسیار نزدیک تر است.
- در قرارداد میان موجر و مستاجر نیز این شرایط وجود دارد. زمانی که ملک موردنظر باید در زمان تعیین شده تخلیه شود اما مستاجر به دلیل کمبود مسکن و شرایط سخت و زیان باری که دارد می تواند از دادگاه تقاضای مهلت کند و دادگاه پس از تایید شرایط به او یک مهلت تعیین شده برای تخلیه می دهد. مستاجر برای بار دوم هم می تواند این در خواست را بکند اما زمانی که شرایط برای موجر هم مشکل ساز نشود.
- زمانی که قرارداد بین دو نفر تنطیم می شود ممکن است انجام تکالیف آن مشکل ساز و دشوار باشد. برای مثال اگر یک قرارداد به صورت لفظی بین دو نفر باید جاری شود اما یکی از طرفیت قادر به صحبت کردن نباشد پس جاری شدن قرارداد لفظی لغو می شود. فردی که نمی تواند صحبت کند با ایما و اشاره و یا هرکاری که بتواند با آن قصد خود را نشان دهد می تواند قرارداد را بین خود تنظیم کنند.
آیا برای عسر و حرج از فرزندان سوال می شود؟
زمانی که فرزندان به بلوغ رسیده باشند شرایط شاهد بودن را دارند. حتی اگر شهود شرایط لازم برای شاهد بودن را نداشته باشند باز هم به شخنان آن ها شنیده می شود.
رسیدگی به دعاوی عسر و حرج ناشی از گرفتن فرزندان از مادر و طلاق
بر اساس حکم دادگاه زمانی مادر در شرایط غیرقابل تحمل زندگی است و حق حضانت با پدر فرزندان باشد، دادگاه این حکم را می دهد که پدر نباید فرزندان را از مادر جدا کند. بر اساس قانون، دادگاه به دعاوی میان زوجه به منظور عسر و حرج می پردازد.زمانی که زوجه در نبود شوهر در حرج است به مظور اینکه در معرض فساد قرار بگیرد، حاکم پس از یاس قبل از مضی به مدت ۴ سال حکم طلاق را می دهد و صادر می شود.
بذل مهریه در طلاق عسر و حرج
زوجه ای ادعای عسر و حرج دارد و تقاضای طلاق کرده است برای اثبات این شرایط باید تمام یا قسمت عمده مهریه خود را ببخشد تا این عمل ادله ای برای اثبات این شایط و دوما مستلزم عسر و حرج زوج نباشد.
طلاق عسر و حرج چقدر طول می کشد؟
بر اساس ماده ۱۱۳۳ قانون اسلامی مرد می تواند هر زمان که درخواست کرد طلاق همسر خود را بدهد و فقط ملزم به پرداخت هزینه های مالی مانند مهریه خواهد بود. زن برای طلاق باید یکی از دلایل و شروط ۱۲ گانه عقدنامه خود را داشته باشد. به طور مثال اگر شوهر وی به ۵ سال زندان یا بیشتر محکوم شود. اگر شوهر وی به بیماری واگیرداری مانند ایدز مبتلا شود زن می تواند درخواست طلاق کند و دادگاه پس از تایید حکم طلاق وی را صادر می کند. برای طلاق اگر هیچ یک از شروط ۱۲ گانه را همسر وی دارا نبود، باید اثبات عسروحرج کند. با اثبات این شرایط دادگاه زوج را مجبور به طلاق می کند اما اگر شوهر وی این اجبار را نپذیرفت، دادگاه با اجازه خود حکم طلاق زن را صادر می کند.
سخن پایانی
تمام نکاتی که بالا گفته شد به منظور عسروحرج زوجه می باشد. این شرایط زمانی که اتفاق می افتد شرایط زندگی را برای هر دو رروج غیرقابل تحمل می سازد و چاره ای جز طلاق بعد از اثبات شرایط برای آن ها وجود ندارد. قبل از انجام حکم طلاق می توانید از یک وکیل طلاق مشاوره حقوقی در رابطه با حق و حقوق خود در زندگی مشاوه بگیرید.