انواع قتل و مجازات آنها
در این مقاله به بررسی انواع قتل، مجازات آنها و نکات مهم راجع به این موضوع و همچنین پرسش‌های پرتکرار در مورد انواع قتل خواهیم پرداخت.
جرم قتل و شناخت آن
به طور کلی قتل جزو رفتارهای پر خشونت دسته‌بندی می‌شود که در آن فردی اقدام به کشتن، از بین بردن و نابود کردن فرد دیگری اقدام می‌کند. به طور معمول شخص قاتل راجع به قتل دارای انگیزه شخصی و برنامه‌ریزی قبلی میباشد، اما در بیشتر مواقع نیز قتل بدون انگیزه قبلی و به صورت غیر عمدی و یا بر اثر یک جنون آنی رخ می‌دهد. به طور کلی انواع قتل به سه دسته تقسیم می‌شود که در ادامه به بررسی آنها و همچنین نحوه مجازات آنها نیز خواهیم پرداخت.
ارکان قانونی جرم قتل و دعاوی قتل
در قانون مجازات اسلامی ماده‌ها و بندهای مختلفی وجود دارد که انواع قتل و مجازات آنها را با جزئیات کامل شرح داده است. و با توجه به اینکه قتل به دو دسته عمد و غیر عمد تقسیم می‌شود، ارکان قانونی مربوط به این دو حالت در قانون مجازات اسلامی مشخص شده است. البته در قانون مجازات اسلامی قتل به سه نوه عمد، شبه عمد و خطای محض تقسیم می‌شود. در مورد دعاوی قتل نیز باید گفت که این موضوع تماما به نوع قتل بستگی دارد. یعنی در قتل عمد قاتل به طور قطع باید قصاص شود که حکم قصاص با اعدام انجام می‌شود، البته در برخی موارد که خانواده مقتول رضایت دهند قصاص به نحو دیگری همچون پرداخت دیه انجام می‌شود. زمانی هم که قتل غیر عمد باشد با توجه به شدت جرم قاضی حکم صادر می‌کند.
قتل عمد
زمانی یک قتل با عنوان جرم قتل عمد خوانده می‌شود که در آن سه اصل یا رکن وجود داشته باشد. در مرحله اول سلب جان یک انسان و محروم کردن وی از نعمت زندگی اصل اول در نظر گرفته می‌شود، در مرحله دوم انجام قتل به صورت خواسته و با نیت قبلی که نوع قتل را با عنوان قتل عمدی مشخص می‌کند اصل دوم میباشد. و در مرحله سوم جرم بودن قتل صورت گرفته اصل سوم است، به این ترتیب یک جرم قتل عمد شکل میگیرد.
انواع قتل عمد و بازخوانی یک پرونده قتل واقعی
بر اساس قانون مجازات اسلامی چهار حالت برای قتل عمد در نظر گرفته می‌شود، در ادامه یک پرونده قتل را برای شما بازخوانی خواهیم کرد.
داستان قتل مربوط به مهر ماه سال ۱۳۸۱ است، زمانی که دو فرزند خانواده پس از بازگشت از مدرسه جسد بی‌جان مادر خود را در حالی که به قتل رسیده است پیدا می‌کنند، مقتول با ۳۷ ضربه چاقو به قتل رسیده بود. این پرونده در آن سال‌ها سروصدای زیادی به پا کرد چرا که مقتول همسر یکی از فوتبالیست‌های مشهور آن زمان یعنی ناصر محمدخانی بود. طبق تحقیقات صورت گرفته در روز قتل یک فرد با نام شهلا جاهد که هیچ نسبتی با خانواده مقتول نداشت چک آقای خانی را در بانک پاس کرده بود، این موضوع دقت پلیس را به خود جلب کرد و مشخص شد که شهلا جاهد همسر موقت محمدخانی است. طبق مدارک به دست آمده همچون دفتر خاطرات شهلا جاهد که تمام اتفاقات روزانه خود را در آن یادداشت می‌کرد اما در روز قتل هیچ مطلبی در دفتر نوشته نشده بود و با توجه به حسادت بیش از حد او به همسر آقای محمدخانی به مظنون اصلی پرونده تبدیل شد.
اما شهلا جاهد به انجام قتل اعتراف نمی‌کرد، از طرفی مدارکی مربوط به ورود با زور به خانه وجود نداشت و قاتل به راحتی وارد خانه شده بود، یک سال پس از ماجرا همسر مقتول نیز دستگیر شد و در همین زمان بود که شهلا جاهد به جرم قتل اعتراف کرد. شهلا جاهد و ناصر محمدخانی قبل از این اعتراف یک دیدار محرمانه با یکدیگر داشتند که هیچ‌کس از جزئیات صحبت آن دو اطلاعی نداشت. پس از اعتراف شهلا جاهد مجددا صحنه جرم بازسازی شد و او به نکاتی همچون لکه خون روی تشک اشاره کرد که پلیس نیز متوجه آنها نشده بود.
به گفته شهلا جاهد او شب قبل از حادثه با کلید وارد خانه شده و تا صبح در همان جا مخفی شده بود. اما پس از این ماجراها شهلا جاهد در دادگاه از خود دفاع کرد و گفت که دروغ گفته است، اما با توجه به نکات گفته شده در زمان بازسازی صحنه جرم این دو موضوع با یکدیگر همخوانی نداشتند. بعد از اتمام این دادگاه‌ها ۳۵ قاضی بر روی پرونده شهلا جاهد بررسی‌های لازم را انجام دادند که تنها ۷ قاضی او را بی‌گناه دانستند و در نهایت حکم قصاص برای وی صادر شد. اما با گذشت نزدیک به ۲۰ سال از این پرونده قتل شواهدی مبنی بر وجود یک مرد به هنگام حادثه و همچنین شواهدی مبنی بر تعرض به مقتول و یا حتی شکنجه او نیز وجود دارد و گویا قتل تنها به دست یک شخص انجام نشده است.
قتل شبه عمد
قتل شبه عمد به قتلی گفته می‌شود که قاتل نسبت به مقتول نیت انجام رفتار بد و ناخوشایندی را داشته باشد اما هدف اصلی وی انجام قتل نباشد، و یا اینکه متوجه این موضوع نباشد که رفتار و عمل وی سبب سلب حیات از طرف مقابل می‌شود. در چنین حالتی اگر عمل قتل رخ دهد به آن قتل شبه عمد گفته می‌شود
قتل خطا محض
قتل خطای محض نیز در چند حالت رخ می‌دهد، مانند زمانی که قاتل کودک یا مجنون باشد، زمانی که قاتل در حالت خواب یا بیهوشی باشد، زمانی که قاتل نیت قتل را نداشته باشد و حتی عملی که سبب انجام قتل نیز شود را انجام نداده باشد، به عنوان مثال اگر شخصی به هنگام شکار تیری را با هدف شکار حیوان رها کند اما به یک انسان برخورد کند و آن شخص بمیرد در این حالت قتل خطای محض رخ داده است.
مجازات قتل عمدی
قانون به منظور نظم بخشیدن به زندگی افراد طراحی شده است و به موجب همین قانون هر جرمی باید مجازاتی داشته باشد و با توجه به اینکه قتل عمد نیز یک جرم محسوب می‌شود برای آن نیز از جانب قانون مجازات تعیین شده است.
طبق قانون مجازات قتل عمد قصاص است، که در مورد این موضوع نکات مهمی وجود دارد. اولین نکته این است که اگر قاتل و مقتول هر دو مرد باشند خانواده مقتول می‌توانند درخواست قصاص کنند و این کار انجام می‌شود اما اگر قاتل مرد و مقتول زن باشد در صورت درخواست قصاص خانواده مقتول باید نصف دیه قاتل را پرداخت کنند تا حکم قصاص انجام شود. در صورت رضایت شاکی و یا حتی نبود شاکی نیز به علت جنبه عمومی جرم قاتل به حبس محکوم خواهد شد.
مجازات قتل شبه عمد
شخصی که مرتکب قتل شبه عمد شده باشد با دیه مجازات خواهد شد برای مشاوره راجب موضوع پرداخت دیه میتوانید از وکیل دیه در تهران کمک بگیرید، قاتل موظف است تا دیه مقتول را طی دو سال پرداخت کند. البته اگر علت قتل شبه عمد بی مبالاتی قاتل باشد یعنی به واسطه انجام کاری که در آن مهارت و توانایی ندارد سبب سلب حیات از یک شخص شده باشد علاوه بر دیه به یک تا سه سال زندان نیز محکوم خواهد شد. در قتل شبه عمد دیه باید از جانب شخص مرتکب شده و یا با استفاده از اموال وی پرداخت شود.
مجازات قتل خطای محض
مجازات قتل خطای محض نیز دیه است که باید ظرف مدت سه سال به اولیای دم پرداخت شود. دیه قتل خطای محض هم می‌تواند از جانب قاتل و هم از جانب یک شخص عاقل از خانواده وی پرداخت شود.
تعیین و تکلیف انواع قتل غیر عمد و مجازات آن در قانون مجازات اسلامی
به طور کلی دو نوع قتل غیر عمد وجود دارد که با عنوان قتل شبه عمد و قتل خطای محض خوانده می‌شوند. و با توجه به مطالب گفته شده این دو نوع قتل حکم قصاص ندارند و قاتل تنها به پرداخت دیه و در برخی موارد به زندان محکوم می‌شود.
اگر کودک یا دیوانه مرتکب قتل شوند مجازات آنها چیست؟
همانطور که گفته شد انجام قتل توسط کودک و مجنون جزو قتل‌های خطای محض دسته‌بندی می‌شود و مجازات آن پرداخت دیه توسط یک فرد عاقل از خانواده شخص مرتکب مثل پدر، پدر بزرگ، برادر، مادر و غیره است.
اگر قاتل بمیرد مجازات او چگونه خواهد بود؟
این موضوع در انواع قتل متفاوت است، به عنوان مثال مجازات قتل شبه عمد پرداخت دیه توسط خود قاتل است. حال اگر در چنین شرایطی قاتل بمیرد دیه مقتول با استفاده از تصرف اموال قاتل پرداخت خواهد شد. و حتی در برخی موارد اگر اموال وی کافی نباشد دیه از جانب بیت‌المال پرداخت خواهد شد.
اگر شخصی در درگیری مرتکب قتل دیگری شود عمل او قتل عمدی خواهد بود؟
با توجه به تعاریفی که از انواع قتل ارائه شد، اگر شخصی در حین درگیری مرتکب قتل فرد دیگری شود آن شخص مرتکب قتل شبه عمد شده است. و بر اساس همین موضوع نیز مجازات خواهد شد.
مشاوره حقوقی قتل با وکیل قتل متخصص
به هنگام بروز مشکلات حقوقی بهترین راه‌حل مشورت با یک وکیل متخصص است، به هنگام وقوع قتل نیز چه خانواده مقتول و چه خانواده قاتل بهتر است تا با یک وکیل متخصص قتل مشورت کنند. در چنین شرایطی کمک گرفتن از یک وکیل قتل سبب سریع‌تر شدن روند پرونده و نتیجه‌گیری هرچه بهتر خواهد شد.
