مراحل رسیدگی به دعاوی حقوقی در دادگاه کیفری
با توجه به این که طبق قوانین جدید آیین دادرسی کیفری، رسیدگی به دعاوی کیفری در دادگاه های حقوقی انجام نمی شود. ولی رسیدگی به دعاوی حقوقی به طور استثنا در دادگاه های کیفری انجام می شود. برای این که دعاوی حقوقی به نتیجه و صدور حکم برسند باید مراحل پیوسته ای را در دادگاه ها انجام داد که نبود هر کدام از این مراحل می تواند نتیجه را به طور کلی تغییر دهد. در ابتدا باید نوع، صنف و درجه دادگاهی که با طرح دعوای ما مطابقت دارد را پیدا نمایید.
نوع یعنی عمومی یا اختصاصی بودن دعوای قابل طرح
صنف یعنی قضایی یا اداری بودن
درجه یعنی طرح دعوا برای اولین بار است یا در مرحله تجدید نظر می باشد.
- دادگاه باید در محل اقامت خوانده انتخاب شود. اگر خوانده در ایران اقامت نداشته باشد باید در محل اقامت موقت خوانده باشد.
- خواهان باید خودش یا با کمک یک وکیل متبحر دادخواستی مبنی بر این که خواسته اس چیست و بر علیه چه کسی شکایت دارد تنظیم نماید.
- دادگاه نسخه ای از این دادخواست را برای خوانده ارسال می کند تا او نیز فرصت دفاع از خود داشته باشد.
- اولین جلسه دادرسی تشکیل می شود.
- هر یک از طرفین دعوا می توانند به جای خود، وکیل به دادگاه صالح معرفی نمایند. البته در مواردی که حضور خواهان یا خوانده ضروری باشد، دادگاه در برگ اخطاریه قید می نماید.
نحوه رسیدگی به دعاوی حقوقی
نحوه رسیدگی به دعاوی حقوقی در دادگاه های کیفری با توجه به این که استثنایی می باشد باید شرایط و قوانین خاصی مراعات شود:
- یعنی فقط بزه دیده می تواند خواهان باشد نه کس دیگری.
- خواهان نباید قبلا این موضوع را در شورای حل اختلاف یا دادگاه های حقوقی مطرح کرده باشد.
- دادگاه های کیفری برخی از دعاوی خصوصی ماند استرداد مال سرقتی یا خیانت در امانت، دیه و مواردی از این قبیل را نیز بررسی و حکم صادر می نماید.
- یکی از سوالاتی که در ابتدا برای خواهان به وجود می آید این است که پرونده حقوقی چقدر زمان می برد؟ برای پاسخ ب به این سوال می توان گفت که هیچ وقت نمی توان زمان دقیقی برای به نتیجه رسیدن پرونده های حقوقی تعیین نمود و ممکن است بین ۱ ماه تا چند سال طول بکشد.
چگونگی طرح دعوی در مراجع حقوقی
برای رسیدن به نتیجه و حکم دادگاه صالح در خصوص پرونده های حقوقی، در زیر مراحل دادگاه به زبان ساده خدمتتان تیتر وار اشاره خواهد شد:
- تسلیم دادخواست به دادگاه صالح
- پرداخت هزینه های دادرسی و باطل نمودن تمبر
- ثبت و ارجاع نمودن پرونده به شعب حسب مورد یا شورا
- ثبت نمودن پرونده در دفتر دادگاه و مشخص نمودن وقت اولین رسیدگی
- برگزاری جلسات دادرسی
- حل و فصل اختلاف
- صدور حکم یا قرار ( انشاء رای )
- واخواهی
- درخواست تجدید نظر
- درخواست فرجام
- اجرای حکم یا قرار
۱۱ موردی که در بالا ذکر شده برای پاسخ به این سوال می باشد: دعاوی حقوقی چیست و حل و فصل آن چگونه است؟
آشنایی با مراحل اقامه دعوی، چگونه طرح دعوی کنیم؟
برای طرح نمودن دعوا ابتدا لازم است نوع دعوا را مشخص نمایید. یعنی حقوقی است یا کیفری. اگر خواسته خواهان ماهیت دو گانه دارد می تواند هم موضوع دعاوی کیفری قرار بگیرد و هم حقوقی. ( مانند ترک انفاق و چک بی محل )
بعد از مشخص نمودن مرجع صالح رسیدگی به پرونده، محل دادگاه صالح را تعیین نمایید. سپس دادخواست یا شکایت نامه خود را تنظیم نموده و به دادگاه مربوطه تقدیم نمایید. تمام مدارک و اسناد لازم برای اثبات دادخواست و خواسته خود را ضمیمه دادخواست نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر با وکیل پایه یک دادگستری تماس بگیرید.
نحوه رسیدگی فوری به دعاوی حقوقی
برخی از موارد هستند که باید به صورت فوری دادرسی شوند. دادرسی فوری نوعی دادرسی استثنایی می باشد که در موارد خاص استفاده می شود. در این گونه دعاوی اگر دادگاه به صورت فوری اقدام به دادرسی ننماید باعث به وجود آمدن خسارت های جبران ناپذیری خواهد شد. در همین جهت خواهان در ابتدا دادخواست خود را به صورت فوری و بدون نیاز به تشریفات مطرح می نماید.
به طور کلی اموری که دادرسی فوری می شوند قابل نام گذاری نیستند. هرگاه تاخیر چند روزه یا چند ساعته در دادرسی امری باعث به وجود آمدن خسارت شود باید به صورت فوری دادرسی گردد.
مراحل شکایت کیفری در دادسرا چیست؟
شکایت کیفری مربوط به اعمالی می شود که مرتکب آن عمل توسط دادگاه مجازات خواهد شد. ( برای دعاوی حقوقی دادگاه مجازات تعیین نمی کند )
شیوه تنظیم و نگارش دادخواست حقوقی به این صورت است که در هر کاغذی قابل تنظیم و نوشتن می باشد و در ابتدا باید به مرجعی به نام دادسرا تقدیم نمایید. در این مرحله توسط کلانتری و دادسرا در مورد موضوع دعوا تحقیقاتی انجام خواهد شد و جهت رسیدگی های نهایی به دادگاه ارسال می شود.
معمولا افراد برای شکایات کیفری خود از وکیل استفاده نمی کنند و خود دادخواست و مراحل دادگاه را پیگیری می نمایند و فقط کافی است یک تمبر ۲ هزار تومانی در دادگستری بر روی شکایت خود زده و آن را تقدیم دادسرا نمایید.
دادگاه برگه ای به نام احضاریه به فرد متهم یا متشاکی ارسال می نماید و در آن تاریخ دارسی را تعیین می نماید. اگر متهم در دادگاه حضور نیابد، دادگاه فرد متهم با جلب کرده و با اجبار به دادگستری می برد.
بعد از حضور شاکی و متشاکی توسط قاضی به پرونده رسیدگی شده و حکم صادر می شود.دعاوی کیفری به اندازه ای مهم و حساس هستند که بهتر است برای حل آن از یک وکیل کیفری کمک بگیرید.
تفاوت دعاوی حقوقی و کیفری چیست؟
در زیر به مهم ترین تفاوت های مراحل دعاوی حقوقی و کیفری اشاره خواهد شد:
- در دعاوی کیفری دادگاه مجازات برای متهم در نظر می گیرد در صورتی که برای دعاوی حقوقی متهم ملزم به دادن حقوق قانونی دیگران شده و تکالیفش را انجام می دهد.
- برای دادخواست های دعاوی کیفری در هر کاغذی می توان دادخواست را تنظیم و به مراجع قضایی تقدیم نمود. ولی در خصوص دعاوی حقوقی باید دادخواست را در کاغذ مخصوصی به نام دادخواست تنظیم شود. در غیر این صورت پذیرش نمی شود.
- دعاوی کیفری ابتدا به دادسرا و بعد از تحقیق کلانتری و دادسرا به دادگاه فرستاده می شود. ولی دعاوی حقوقی در همان ابتدا به دادگاه فرستاده می شود.
- دعاوی کیفری خلاف دعاوی حقوقی می تواند بدون داشتن وکیل پیش برود. در صورتی که برای دعاوی حقوقی داشتن یک وکیل کاملا ضروری می باشد.
- یکی از اختلافات دعاوی کیفری و حقوقی در مبلغ هزینه هاست. در دعاوی کیفری فقط یک تمبر ۲ هزار تومانی لازم است ولی در دعاوی حقوقی باید متناسب با ارزش مالی موضوع تمبر باطل نمایید.
- در دعاوی کیفری حتی با پس گرفتن پرونده شکایت توسط خواهان، باز هم توسط دادگاه پیگیری می شود مانند پرونده های قتل، زنا و … . اما پرونده های حقوقی بعد از پس گرفت پرونده توسط خواهان خاتمه می یابد.
- برگه ای که متمهم را به دادگاه فرا می خواند در دعاوی کیفری احضاریه و در دعاوی حقوقی اخطاریه نام دارد. به همین دلیل در دعاوی کیفری اگر متهم به برگه احظاریه توجه نکند توسط دادگاه جلب شده و به اجبار به دادگاه فرستاده می شود. بر خلاف دعاوی حقوقی.
مراحل و نحوه طرح شکایت در دیوان عدالت اداری
بر طبق قانون ۱۷۳ قانون اساسی، دیوان عدالت اداری برای شکایات و اعتراضات شهروندان به اقدامات ادارات دولتی و ماموران دولتی تاسیس شده و زیر نظر قوه قضاییه می باشد. نحوه مطرح نمودن شکایات به دیوان عدالت اداری به دو دسته تقسیم می شود:
- صلاحیت رسیدگی به شکایت توسط شعبه های دیوان عدالت اداری
- صلاحیت رسیدگی به شکایات توسط هیات عمومی دیوان در دیوان عدالت اداری
در گذشته باید به صورت فیزیکی شکایت خود را تنظیم می نمود و به وسیله پست سفارشی یا الکترونیک به دیوان عدالت اداری برده می شد. اما در حال حاضر تمامی مراحل شکایت در دیوان عدالت اداری به صوزرت آنلاین و الکترونیکی می باشد. به همین منظور سامانه ای به عنوان سامانه ساجد دیوان عدالت اداری ایجاد شده است. sajed.divan-edalat.ir
برای ثبت شکایت در سامانه ساجد باید ابتدا در سامانه ثنا ثبت نام انجام شود و بعد از احراز هویت می توان در ساجد ثبت نام و طرح شکایت انجام شود.
نحوه اقامه دعوی در دادگستری
در ابتدا باید دعاوی خود را به در یک دسته بندی حقوقی یا کیفری بگنجانید.
دعاوی کیفری:
در دعاوی کیفری بعد از ارتکاب جرم، دادسرای عمومی و انقلاب که دادستان در راس آن قرار دارد شروع به رسیدگی می کند. اگر جرم ثابت شود دادسرا قرار مجرمیت را صادر کرده و به وسیله کیفر خواست تقاضای کیفر می نماید. در این مرحله با توجه به نوع پرونده، به یکی از دادگاه های عمومی، جزایی و کیفری ارجاع شده و دادگاه حکم را صادر می نماید. ۲۰ روز از زمان صدور حکم وقت دارید که درخواست تجدید نظر در رای را اعلام نمایید. در غیر این صورت حکم قطعی شده و برای اجرای حکم ارسال می شود.
دعاوی حقوقی:
دعاوی حقوقی مستقیما در دادگستری مطرح و بررسی می شود. بعد از تنظیم دادخواست و باطل شدن تمبر، در دفتر ثبت رایانه ای می شود و بر حسب مورد باید به شورا یا شعبه های حقوقی برای تسلیم پرونده مراجعه نمایید. مدیر دفتر دادگاه پرونده را برای تعیین وقت رسیدگی به دادگاه می دهد و بعد از تعیین وقت دوباره به دفتر باز گردانده می شود. سپس جلسات دادرسی برگزار شده و حکم صادر می شود. در این صورت نیز ۲۰ روز وقت تجدید نظر خواهید داشت.
انواع رای دادگاه حقوقی
- حکم اعلامی
- حکم تاسیسی
- حکم حضوری
- حکم غیابی
- حکم قطعی
- حکم غیر قطعی
- حکم نهایی و غیر نهایی
- حکم لازم الاجرا و غیر لازم الاجرا
