شرایط اعسار: شاید در پرونده خود واژه اعسار را شنیده باشید و برایتان سؤال شده باشد که اعسار چیست؟ اعسار یک اصطلاح حقوقی است که به شرایطی اشاره میکند که در آن شخصی به دلیل نداشتن دارایی کافی یا عدم دسترسی به اموال خود، قادر به پرداخت بدهیها یا هزینههای دادرسی نباشد. این شخص را معسر میگویند و میتواند با اثبات اعسار خود، از برخی مزایا و معافیتهای قانونی بهرهمند شود.
اعسار دو نوع مطلق و نسبی دارد. اعسار همچنین میتواند نسبت به هزینه دادرسی یا نسبت به محکوم به باشد. برای اثبات اعسار، شخص باید دادخواستی را به دادگاه تقدیم کند و شاهد و مدرک مربوطه را ارائه دهد. در صورت قبول دادخواست، شخص میتواند از مزایایی برخوردار شود. در ادامه به صورت دقیقتر به بررسی همهی این موارد میپردازیم.
تقسیمبندی اولیه اعسار
اعسار در یک تقسیمبندی اولیه به دو نوع اعسار از پرداخت هزینه دادرسی و اعسار از پرداخت محکوم به تقسیم میشود. نوع اول مربوط به کسانی است که توانایی مالی برای طرح دعوا یا پرداخت هزینههای مربوط به دادرسی را ندارند. نوع دوم اعسار نیز برای کسانی است که توانایی پرداخت بدهی یا دیونی که به موجب حکم دادگاه محکوم شدهاند، را ندارند. در ادامه به بررسی اینکه جزئیات هرکدام از انواع اعسار چیست میپردازیم.
اعسار از پرداخت هزینه دادرسی
اعسار از پرداخت هزینه دادرسی زمانی رخ میدهد که شخصی توانایی مالی برای طرح دعوا یا پرداخت هزینههای مربوط به دادرسی را نداشته باشد. در این صورت، شخص میتواند با مشاوره گرفتن از وکیل پایه یک دادگستری و اطلاع از اینکه شرایط اعسار چیست اقدام به ارائه دادخواست اعسار و اثبات وضعیت مالی خود کند، که از پرداخت هزینه دادرسی کاملاً یا جزا معاف شود.
دادگاه با بررسی شواهد و شهادت دو نفر، میتواند حکم به اعسار شخص بدهد و او را از هزینه دادرسی معاف کند یا آن را قسطبندی کند. اعسار از هزینه دادرسی جنبه شخصی دارد و فقط برای همان دعوا و همان شخص صادق است. اشخاص حقوقی نمیتوانند از این حق استفاده کنند و در صورت عدم توانایی مالی، باید تقاضای ورشکستگی نمایند.
اعسار از پرداخت محکومبه
اعسار از پرداخت محکوم به زمانی رخ میدهد که شخصی به موجب حکم دادگاه مکلف به پرداخت بدهی یا جریمهای باشد ولی توانایی مالی برای انجام آن را نداشته باشد؛ اما در این صورت اعسار چگونه ثابت میشود؟ شخص میتواند با ارائه دادخواست اعسار و اثبات وضعیت مالی خود، از دادگاه درخواست کند که بدهی یا هزینهاش را قسطبندی کند یا از پرداخت آن معاف شود.
دادگاه با بررسی شواهد و شهادت دو نفر، میتواند حکم به اعسار شخص بدهد و او را از پرداخت محکوم به معاف کند یا آن را قسطبندی کند. اعسار از پرداخت محکوم به جنبه شخصی دارد و فقط برای همان بدهی و همان شخص صادق است. اشخاص حقوقی نمیتوانند از این حق استفاده کنند و در صورت عدم توانایی مالی، باید تقاضای ورشکستگی نمایند.
اعسار چگونه ثابت میشود
برای اینکه بدانید اعسار چگونه ثابت میشود این بخش از مقاله را مطالعه کنید. باید دادخواستی را به دادگاه ارائه دهید و مدارکی را که نشاندهنده ناتوانی مالی شما هستند، به آن پیوست کنید. مدارک مورد نیاز عبارت اند از:
- شهادت شهود به انضمام استشهادنامه کتبی شاهدان
- فهرست اموال منقول و غیرمنقول
- فهرست همه نقل و انتقالات اموال طی یک سال گذشته
- موجودی حسابهای بانکی
- کلیه مطالبات خود از دیگران و اموالی که نزد دیگران دارید
- دادنامه محکومیت (در صورتی که اعسار از پرداخت محکوم به باشد)
دادگاه با بررسی دادخواست و مدارک شما و احضار شهود و انجام استعلامات لازم، میتواند حکم به اعسار شما بدهد و شما را از پرداخت هزینه دادرسی یا بدهی معاف کند یا آن را قسطبندی کند. بهترین وکیل حقوقی در تهران میتواند به شما در اثبات اعسار کمک شایانی کند.
شرایط اعسار چیست؟
شما نیاز دارید که قبل از اقدام برای ارائه درخواست به دادگاه بدانید، شرایط اعسار چیست. برای اثبات اعسار، فرد باید چهار شرط را داشته باشد: نداشتن مال کافی، عدم دسترسی به اموال خود، تاجر نبودن و شخص حقیقی بودن. برای طرح دعوای اعسار، فرد باید دادخواستی را به دادگاه تقدیم کند و مدارک مورد نیاز را ارائه دهد.
اگر دادگاه اعسار فرد را تأیید کند، فرد میتواند از پرداخت بدهی یا هزینه دادرسی معاف شود یا مهلت بیشتری برای پرداخت دریافت کند. این موضوع میتواند برای حفظ حقوق و منافع فرد مفید باشد.
مزایای صدور حکم اعسار
اگر شخصی بتواند اعسار خود را در دادگاه ثابت کند، میتواند از مزایای صدور حکم اعسار بهرهمند شود. این مزایا عبارت اند از:
- معافیت از پرداخت تمام یا قسمتی از هزینههای دادرسی، از جمله حق الوکاله، دستمزد کارشناس و هزینههای انتشار آگهی.
- استفاده از وکیل معاضدتی که توسط دادگاه ارائه میشود.
- تقسیط بدهی به مدت معقول و با توجه به توانایی مالی معسر.
- معافیت از پرداخت حقوق زوجه در صورت طلاق.
مزایای صدور اعسار به معسر کمک میکنند تا بتواند بدهیهای خود را به راحتیتر و با کمترین فشار مالی پرداخت کند. همچنین این مزایا از حقوق معسر در برابر بدهکاران و دادگاه محافظت میکنند و از سوءاستفاده از وضعیت مالی وی جلوگیری میکنند.