حضانت فرزند پس از فوت پدر یا مادر یکی موضوعات مهمی است که اغلب برای عموم مردم نگرانیهایی را ایجاد میکند. متاسفانه در عرف با شکلگیری ذهنیتهای اشتباه راجع به بحث حضانت فرزند در صورت فوت پدر یا جدا شدن زن و شوهر، برای مادران نگرانیهایی در این زمینه ایجاد شده است. با توجه به اهمیت موضوع لازم است تمام زوجین نسبت به مبحث حضانت پس از فوت پدر یا مادر، اطلاعات کافی در اختیار داشته باشند. بنابراین در این مقاله به نکات قانونی این مساله پرداخته شده و به سوالات متداول در این زمینه پاسخ داده میشود. اگر در زمینه حضانت به وکیل در مشهد نیاز دارید، می توانید با گروه وکلای دادورزان صلح و سازش تماس بگیرید.
حضانت چیست؟
طبق مقررات قانونی، در صورت فوت پدر و مادر کودک، حضانت در درجه اول بر عهده جدّ پدری است. به این معنا که پدر کودک و جد پدری او نسبت به بقیه افراد صلاحیت بیشتری دارند. اما اگر پدربزرگ او در قید حیات نباشد. این وظیفه را بر عهده وصی او خواهد. به این معنا که پدر یا جدّ پدری میتوانند پس از فوت دیگری برای فرززند یا فرزندان خود وصی مشخص کنند تا بعد از فوتش مراقبت از آنها را بر عهده گرفته و اموالشان را اداره کنند.
در صورتی هم که وصی تعیین نشده باشد، حضانت با قیّمی است که خود دادگاه آن را تعیین میکند که برای تعیین قیّم، خویشان کودک بر دیگران ارجح هستند.برای کسب اطلاعات بیشتر با وکیل پایه یک دادگستری تماس بگیرید.
حضانت فرزند پس از فوت پدر
بر اساس ماده ۱۱۷۱ قانون مدنی ” در صورتی که یکی از والدین از دنیا برود، حضانت کودک بر عهده آن کسی خواهد بود که زنده است. هر چند متوفی پدر کودک بوده و حتی برای او قیّم مشخص کرده باشد ” طبق این ماده، اگرحضانت کودک با پدر باشد و پدر فوت کند، در صورتی که مادر کودک زنده باشد، حضانت طفل را متقبل میشود نه هیچکس دیگر. حتی اگر پدر قیّم تعیین کرده باشد و یا پدربزرگ در قید حیات باشد، باز هم حضانت کودک با مادر خواهد بود.
بنابراین، در صورتی که پدر فوت کرده باشد، قیم یا پدربزرگ نمیتواند حضانت فرزند را در اختیار بگیرد. چرا که بر عهده مادر است. البته استثناهایی هم در این رابطه وجود دارد اینکه اگر مادر فاقد صلاحیت اخلاقی لازم برای نگهداری فرزندش باشد، دادگاه به تقاضای نزدیکان کودک، قیّم طفل و یا تقاضای رئیس حوزه قضایی، در رابطه با حق حضانت فرزند تصمیم مقتضی را میگیرد و ممکن است مادر از حضانت محروم شود. اگر ساکن شهر مشهد هستید، مراجعه به یک وکیل در مشهد میتواند شما را در این زمینه همیاری کند.
حضانت فرزند پس از فوت مادر
در این بخش نیز، طبق ابتدای ماده ۱۱۷۱ قانون مدنی در صورت فوت یکی از والدین، حضانت کودک با آن کسی که زنده است، خواهد بود. بنابراین، حضانت فرزند پس از فوت مادر، در صورت زنده بودن پدر، بر عهده اوست. پس در همین جا مشخص گردید که تصور اشتباه عموم در مورد اولویت جد پدری برای حضانت پس از فوت پدر، یک باور اشتباه است که وجاهت قانونی ندارد.
حضانت فرزند پس از فوت والدین
بر طبق قانون، در صورت فوت پدر و مادر کودک، حضانت در درجه اول با جدّ پدری است. یعنی پدرِ پدر کودک، زیرا از نظر قانونی صلاحیت بیشتر او نسبت به سایر اشخاص مفروض است. اما در صورتی که پدربزرگ او فوت شده باشد، وصی این وظیفه را بر عهده دارد. با این توضیح که هر یک از پدر یا جدّ پدری میتوانند بعد از فوت دیگری، برای فرزندان خود وصی مشخص کنند تا بعد از فوتشان در نگهداری و تربیت آنها مواظبت کرده و اموال آنها را اداره کند .
در صورتی هم که وصی تعیین نشده باشد، حضانت با قیّمی است که خود دادگاه آن را منصوب مینماید که برای تعیین قیّم، خویشان کودک بر دیگران تقدم پیدا میکنند.
نکاتی در مورد حضانت فرزند در صورت ازدواج مجدد مادر
قانونگذار به مادر اجازه میدهد تا در صورت ازدواج مجدد نیز همچنان حضانت فرزند خود را بر عهده داشته باشد. اما مطابق قانون، شوهر سابق باید این اجازه را به همسرش بدهد و متداول است که شوهر در اداره سرپرستی حاضر شده و به طور کتبی رضایت خود را اعلام میکند. در اینجا باید دو نکته مهم را یادآور شد:
اولا با در نظر گرفتن اینکه عمو یا عمه در گرفتن حضانت برادرزاده خود نقش ندارند، اگر مادر به دلایلی که دادگاه بیان میکند، صلاحیت نگهداری از فرزند یا فرزندانش را نداشته باشد، دادگاه این حق را به طور قانونی از او میگیرد.
دوم، زنی که از نظر اخلاقی شایستگی ندارد یا رفتار و کردار او مناسب نبوده، به طوری که در تربیت فرزندان تاثیر داشته باشد، اگر جد پدری این موضوع را به دادگاه اعلام و سلب صلاحیت مادر را تقاضا کند، دادگاه از طریق قانونی در این زمینه تحقیقات لازم را به عمل میآورد و به مددکاران یا نیروی انتظامی دستور میدهد با مراجعه به محل زندگی فرزند یا فرزندان و مادر آنها، در صورتی که ادعای جد پدری یا هر فرد دیگری که اعلام کرده، مطابق با واقعیت باشد، حضانت از مادر سلب میشود.
بنابراین در صورت عدم شایستگی مادر، از بین سایر اقوام به شخصی که صلاحیت قانونی برای نگهداری از کودک را داشته باشد، حضانت داده میشود.
در این میان، ذکر این نکته لازم است که منظور از حضانت فقط شامل مواردی مانند نگهداری و پرورش جسمی و روانی طفل نیست، بلکه از طریق روشهایی مثل آموزشهای اخلاقی و تحصیل و آنچه برای بقای وی لازم باشد، باید تربیت و پرورش او از سوی ولی یا سرپرست انجام شود.
جمعبندی
همان طور که گفته شد، بحث حضانت جز یکی از مهمترین موضوعات در حوزه حقوق خانواده محسوب میشود که اکثر پدر و مادرها در زمان جدایی از آن مطلع نیستند. در این مقاله سعی شد مباحث مربوط به حضانت و نکات قانونی راجع به آن توضیح داده شود. اما این شما را از مراجعه به متخصصین در این حوزه بی نیاز نمیکند. گروه وکلای حقوقی دادورزان صلح و سازش مجموعه است که با در اختیار گذاشتن وکلای متخصص و مجرب در اقصی نقاط ایران و با ارائه خدمات حقوقی ارزنده به شما برای پیشبرد پروندههای حقوقی کمک میکند.
شما میتوانید با مراجعه وب سایت این موسسه و با ورود به بخش وکلا و انتخاب وکیل در مشهد، از بهترین و مطمئنترین خدمات حقوقی مورد نیاز خود در شهر مشهد برخوردار شوید. همچنین شما میتوانید جهت ارتباطی آسان با وکیل حضانت فرزند در مشهد و آشنایی بیشتر با حق حضانت از طریق اینستاگرام با ما در ارتباط باشید.
آدرس دادورزان صلح و سازش
ایران، خراسان رضوی، مشهد مقدس، بلوار قرنی، قرنی ۳۲، مجتمع خاتم (پلاک ۴) واحد
تلفن همراه: ۰۹۱۵۵۴۴۶۴۲۹
فکس : ۰۵۱۴۶۲۲۴۰۹۱