توهین و افترا و مجازات آنها
توهین و افترا چیست و چه مجازاتی در پی دارد؟ ممکن است دیدگاه افراد جامعه در رابطه با توهین و افترا با دیدگاه قانون‌گذار متفاوت باشد، اما به طور کلی توهین و افترا در کشور جرمی محسوب می‌شود که مجازات در پی دارد. افترا به معنای نسبت دادن یک جرم یا یک مسئله به شخص دیگری است که واقعیت ندارد، به عنوان مثال اگر کسی به فرد دیگری بگوید دزد است در حالی که اثبات شود شخص مورد نظر دزد نیست جرم افترا اتفاق افتاده است. توهین در حالت کلی به معنای هتک حرمت است، هتک حرمت همواره با انجام کاری همراه نیست و تنها ممکن است به استفاده از الفاظ رکیک بر علیه شخص دیگری محدود باشد که در این صورت نیز جرم محسوب می‌شود و با اثبات آن مجرم از جانب قانون‌گذار مجازات می‌شود. میتوانید برای مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری که اطلاعات کامل و جامعی از این جرم دارد تماس بگیرید
مجازات جرم افترا
پس از آن که جرم افترا به اثبات برسد مجازات آن طبق قانون بین یک ماه تا یک سال حبس و ضربه شلاق تا ۷۴ عدد است و تعداد آن کاملا توسط نظر قاضی تعیین می‌شود. البته جرم افترا به دو صورت شفاهی و کتبی انجام می‌شود، به طور کلی می‌توان گفت که اثبات افترای شفاهی تا حدودی کار سختی است مگر اینکه شاهد داشته باشید. اثبات افترای کتبی بسیار آسان‌تر است چرا که معمولا به صورت کتبی در روزنامه‌ها و رسانه‌ها منتشر می‌شود و مجازات این نوع از افترا نیز بین دو ماه تا دو سال متغیر است.
البته مجازات افترا در برخی از موارد خاص شدیدتر است که در ادامه به این موارد اشاره خواهیم کرد.
جرم توهین و افترا و دفاع از حیثیت شخص چیست
به جرات می‌توان گفت که افراد زیادی برای آبروی خود بیش از جان و مال خود اهمیت می‌دهند، زمانی که آبروی یک شخص لکه دار شود تنها تاثیر آن در زندگی و محیط خانواده وی بلکه در زمینه شغلی و کسب و کار او نیز قابل مشاهده است. به همین دلیل توهین و افترا آسیب زیادی می‌تواند به افراد وارد کند. در زمان‌های گذشته برای دفاع از حق و برای دفاع در برابر جرم توهین و افترا افراد دست به دعوا و درگیری می‌زدند، در حالی که امروزه به دلیل اهمیت این موضوع در تمام کشورها توهین و افترا جرم محسوب می‌شود و امکان پیگرد قانونی برای این جرایم وجود دارد. به این ترتیب افراد می‌توانند بدون درگیری و تنها با استفاده از قانون از حیثیت خود دفاع کنند.
چه زمانی توهین، جرم محسوب می شود؟
در حالت کلی اگر شخصی به شخص دیگری لقبی را نسبت دهد که از لحاظ قانون جرم است و یا سبب هتک حرمت و آسیب به حیثیت و شخصیت فرد شود در حالی که نتواند ادعای خود را به اثبات برساند مرتکب جرم توهین و افترا شده است.
انواع توهین و افترا
در حالت کلی دو نوع توهین و افترا وجود دارد، افترای قولی و افترای فعلی. در افترای قولی یک شخص به شخص دیگری نسبتی می‌دهد که طبق قانون آن نسبت جرم به حساب می‌آید، این نوع از توهین و افترا می‌تواند به صورت شفاهی یا کتبی باشد و با توجه به جنبه‌های مختلف آن حداکثر تا دو سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق مجازات در پی خواهد داشت.
در افترای فعلی شخص نه تنها موضوعی را به دیگری نسبت می‌دهد بلکه از یک آلت و وسیله نیز برای اثبات ادعای خود استفاده می‌کند، به این صورت که وسیله مذکور در در کنار شخص مورد افترا و یا در میان وسیله‌های او قرار می‌دهد تا جوری به نظر برسد که شخص مورد توهین و افترا از آن وسیله استفاده کرده است.
جرم توهین به مقامات
مجازات جرم توهین به مقامات با توهین به افراد عادی متفاوت است، چرا که توهین به مقامات سبب خدشه‌دار شدن حیثیت و آبروی فرد مسئول در دولت می‌شود. طبق قانون مجازات اسلامی توهین و افترا به روسای سه قوه و معاونان آنان، وزیران و معاونان آنان، نمایندگان مجلس خبرگان، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نمایندگان شورای نگهبان، کارکنان اداره‌ها و شرکت‌های دولتی و قضات به هنگام انجام وظیفه جرم محسوب می‌شود و مجازات حبس و شلاق در پی خواهد داشت. البته در مورد توهین به مقامات یک تبصره وجود دارد آن هم اینکه اگر شخص توهین کننده از مقام طرف مقابل مطلع نباشد مجازات مطابق با جرم توهین به فرد عادی تعیین خواهد شد.
جرم افترا چطور اتفاق می‌افتد
طبق توضیحاتی که گفته شد افترا عملی است که در آن نسبتی توسط یک شخص به شخص دیگر داده می‌شود، نسبت داده شده زمانی افترا به حساب می‌آید که انجام آن از لحاظ قانونی جرم به حساب می‌آید. اگر شخصی که به دیگری نسبتی می‌دهد در این مورد مدرک داشته باشد حق با اوست و شخص مقابل مجازات خواهد شد، اما در صورتی که شخصی بدون مدرک به دیگری افترا بزند محکوم شده و مجرم شناخته می‌شود و به این ترتیب جرم افترا اتفاق می‌افتد.
نقش شخصیت فرد در انتساب توهین
باید این نکته را در نظر داشته باشید که مقام و منصب و شخصیت افراد در انتساب توهین اثر گذار است، یعنی زمانی که به یک فرد عادی توهین و هتک حرمت می‌شود و زمانی که به یک مقام عالی رتبه در کشور و یا یک مقام علم توهین و هتک حرمت شود، وضعیت کاملا متفاوت خواهد بود. به این ترتیب تعریف توهین با توجه به مقام و شخصیت افراد متفاوت است و در نتیجه مجازات آن نیز متفاوت خواهد بود، نحوه و میزان مجازات با انجام بررسی‌های لازم و با تصمیم نهایی قاضی تعیین می‌شود.
بخشیدن مجازات جرایم توهین و افترا
در جرایم توهین و افترا نیز امکان بخشودگی و اعلام رضایت از جانب شاکی وجود دارد و گذشت شاکی خصوصی در جرم افترا و توهین سبب بسته شدن پرونده می‌شود. البته در مورد گذشت از جرم افترا و توهین یک تبصره وجود دارد. اگر شاکی قبل از آغاز مراحل شکایت خود فوت کند امکان پیگیری توسط ورثه وجود ندارد، و این موضوع که حق گذشت در جرایم قابل گذشت امکان ارث رسیدن به ورثه را دارد زمانی صادق است که شکایت ثبت شده و فرایند پرونده آغاز شده باشد. و در جرم افترا و توهین نیز اگر شخص پس از شکایت فوت کند حق گذشت به وارثان او واگذار می‌شود.
طرح شکایت توهین و افترا بدون نیاز به حضور در دادگاه
همواره توصیه می‌شود که در پیگیری پرونده‌های مختلف سعی کنید از یک وکیل پایه یک دادگستری کمک بگیرید، چرا که وکیل سبب می‌شود تا پرونده سریع‌تر حل شود و در بیشتر مواقع موجب می‌شود تا حق و حقوق خود را دریافت کنید. در مورد جرم توهین و افترا نیز میتوانید از یک وکیل متخصص در این زمینه کمک بگیرید و حتی میتوانید به هنگام شکایت از این جرایم در جلسات دادگاه حاضر نشوید و تمام کارها توسط وکیل انجام شده و شکایت شما نیز توسط او پیگیری می‌شود.
چطور از جرم توهین و افترا دفاع می‌شود؟
به طور کلی برای اینکه از بی‌گناهی خود در هر جرمی دفاع کنید باید این موضوع را به اثبات برسانید، یعنی اگر شما را به جرم افترا دستگیر کنند در حالی که بی‌گناه هستید برای اعاده حیثیت از جرم افترا باید مدارک لازم را در این باره جمع‌آوری و به دادگاه تحویل دهید و به این ترتیب از اتهام افترا دفاع کنید. اما اگر مدرکی برای اثبات بی‌گناهی خود نداشته باشید، تنها راه باقی‌مانده گرفتن رضایت از شاکی است. البته در چنین جرایمی دریافت رضایت شاکی کار چندان سختی نیست و دادگاه نیز تلاش خود را برای جلب رضایت شاکی می‌کند. دفاع از اتهام افترا و توهین زمانی امکان‌پذیر خواهد بود که شما مدارک لازم را در اختیار داشته باشید.
توهین به کارکنان دولت
زمانی که به یک فرد عادی توهین شود، مجرم با یک شاکی خصوصی سروکار دارد. اما اگر توهین به کارکنان دولت صورت بگیرد مسئله پیش آمده متفاوت خواهد بود، چرا که این توهین جنبه عمومی دارد و قانون‌گذار سخت‌گیری بیشتری برای مجازات متهم خواهد داشت.
توهین و افترا در فضای مجازی و شبکه های مجازی
بسیاری از افراد گمان می‌کنند که استفاده از الفاظ رکیک، توهین و افترا در شبکه‌های مجازی مجازاتی در پی نخواهد داشت در حالی که کاملا برعکس است، مسئولان رسیدگی به موضوعات این چنینی به سرعت محل مجرم را ردیابی کرده و اقدام به دستگیری و مجازات آن شخص می‌کنند.
ارکان جرم افترا
به طور کلی برای تشکیل جرم افترا سه رکن اصلی وجود دارد.
رکن قانونی جرم افترا
رکن مادی جرم افترا
رکن روانی جرم افترا
اگر کسی به دیگری تهمت و افترا بزند و نتواند آن را اثبات کند، مجازاتش چیست؟
اگر شخصی به کس دیگری موضوعی را نسبت دهد که از دید قانون جرم باشد اما توانایی اثبات ادعای خود را نداشته باشد طبق قانون مجازات اسلامی محکوم خواهد شد. جرم توهین و افترا و مجازات آن در قانون جدید همراه با حبس و ضربات شلاق است. مدت زمان زندان و تعداد ضربات شلاق برای جرم توهین و افترا بستگی به رای دادگاه دارد، یعنی وکلا و دادستان و قاضی جنبه‌های مختلف جرم انجام شده را بررسی می‌کند و طبق بررسی‌های انجام شده قاضی حکم را صادر می‌کند. در این میان متهم می‌تواند برای نجات از مجازات اقدام به جلب رضایت شاکی کند و به طور معمول در مورد شاکیان خصوصی این امر راحت خواهد بود.
