یکی از جرایمی که در چند دهه اخیر بسیار شاهد آن بوده‌ایم، اختلاس است. در پاسخ به جرم اختلاس چیست؟ می‌توانیم مختصر به این موضوع اشاره کنیم که به مجموعه جرایمی گفته می‌شود، که در آن فرد یا افراد به صورت غیر قانونی اموال هر یک از قوای سه‌گانه یا هر نوع خدمات عمومی را که برای انجام وظیفه در اختیار دارند، در جهت نفع خود یا دیگری مورد استفاده قرار دهند.
از آنجایی که جرم اختلاس در دسته جرایمی قرار دارد، که علاوه بر جنبه خصوصی، جنبه عمومی نیز دارد و مجازات جرم اختلاس، قابلیت گذشت ندارد، حتی اگر شاکی از شکایت خود صرف نظر کند.
این جرم و مجازات آن بسیار گسترده است، به همین دلیل در ادامه به صورت کامل به جرم اختلاس و موارد مرتبط با آن می‌پردازیم.
جرم اختلاس چیست؟
در حالت کلی در علم حقوق و جزا، در پاسخ به سؤال جرم اختلاس چیست؟ به این پاسخ خواهید رسید، که اختلاس در معنای تصاحب اموال متعلق به دولت، بیت المال و سایر مراکز دولتی و خدمات عمومی توسط کارکنان، ماموران و… است.
اختلاس از مجموعه جرایم قرار گرفته در زیر شاخه جرم خیانت به امانت محسوب می‌شود، که در طی آن ماموران دولت، مال و اموالی که توسط دولت برای انجام وظیفه و خدمت به مردم در اختیار آن‌ها قرار گرفته است را برای انجام امورات دیگر صرف می‌کنند و در این صورت مرتکب جرم می‌شوند و محکوم به مجازات جرم اختلاس خواهند شد.
مجازات جرم اختلاس چیست؟
باید بدانید که پاسخ سؤال مجازات جرم اختلاس چیست؟ کاملاً تابعی از میزان ارزش مال اختلاس شده است. برای دانستن این که حکم اختلاس چیست، باید به ماده ۵ در قانون مرتکبین اختلاس و کلاهبرداری و ارتشاء و اصل ۴۹ قانون اساسی مراجعه کنید.
بر حسب قانون مجازات جرم اختلاس بر اساس میزان ارزش ریالی مال مشخص می‌شود، به این صورت که اگر مقدار اختلاس تا ۵۰ هزار ریال باشد، فرد مجرم به ۶ ماه تا ۳ سال حبس به همراه ۶ تا ۳۶ ماه انفصال به صورت موقت از خدمات دولتی محکوم خواهد شد.
اگر مال اختلاس شده از ۵۰ هزار ریال بیشتر باشد، مجازات مجرم مابین ۲ تا ۱۰ سال حبس و انفصال به صورت دائم از خدمات دولتی خواهد بود. در هر دو صورت علاوه بر این مجازات‌ها، جزای نقدی به میزان دو برابر ارزش مال اختلاس شده و رد مال نیز بر مجازات فرد محکوم افزایش می‌یابد. این موارد جزء مجازات مشارکت در جرم اختلاس نیز محسوب می‌شود.
شرایط تحقق جرم اختلاس
سؤال مهم به وجود آمده در رابطه با جرم اختلاس این است که، شرایط تحقق جرم اختلاس چیست؟ باید بدانید که هر خیانت در امانتی، اختلاس محسوب نمی‌شود و اختلاس وابسته به شرایطی است، موارد گفته شده در ادامه شرایط تحقق جرم اختلاس هستند:
- اگر مرتکب از کارکنان یکی از سازمان‌ها دولتی، شورا‌ها دولتی، شهرداری، کلیه مؤسسات و شرکت‌های دولتی، نهاد‌های انقلابی، دیوان محاسبات، قوای سه‌گانه، نیرو‌های مسلح و مامورین خدمات عمومی از جمله رسمی یا غیر رسمی باشد، مختلس نامیده می‌شود و چنانچه فرد کارمند مؤسسه خصوصی باشد یا اینکه فردی عادی دست به تصاحب اموال دولتی بزند، اختلاس‌گر نبوده و در قانون مختلس محسوب نمی‌شود و جرم او به گونه‌ای دیگر مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
- خیانت در امانت زمانی که در برابر اموال دولت یا اموال متعلق به اشخاص که در نزد دولت است، صورت بگیرید اختلاس به حساب می‌آید.
- اختلاس برای اموال منقول یا غیر منقول می‌تواند اتفاق بیوفتد.
- در صورتی که فرد مختلس مال را در اختیار خود یا فرد دیگری در بیاورد اختلاس تحقق می‌یابد.
- اگر خیانت در امانت با قصد و نیت انجام شود، اختلاس است و در غیر آن صورت جرم در زمینه‌های دیگر مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
همانطور که متوجه شدید، این جرم به طور فعل مثبت است و برای تحقق آن باید فرد در جهت نفع خود یا شخصی دیگر، تصاحب مال منقول یا غیر منقول را انجام دهد و این فرد حتماً باید به نهاد‌های دولتی، قضایی و سایر نهاد‌های گفته شده، مرتبط باشد.
موارد تشدید مجازات جرم اختلاس
در پی جستجو در رابطه با جرم اختلاس و رسیدن به پاسخ قطعی برای جرم اختلاس چیست به مواردی بر خواهید خورد، که متوجه می‌شود با وجود آن‌ها میزان مجازات جرم اختلاس افزایش پیدا خواهد کرد. از موارد تشدید‌کننده این جرم باید به پارامتر‌های زیر اشاره کنیم:
- اگر فرد مختلس مال مسروقه را به صورت عمدی اتلاف کند، علاوه بر اینکه باید مال را برگرداند به مجازات اختلاس نیز محکوم خواهد شد.
- اگر فرایند اختلاس همراه با جعل اسناد و موارد این چنینی باشد، برای اختلاس تا ۵۰ هزار ریال مجازات دو الی پنج سال حبس و یک الی پنج سال انفصال به صورت موقت از خدمات دولتی برای مجرم حکم خواهد شد. اگر میزان اختلاس از مبلغ ذکر شده بیشتر باشد، میزان حبس به ۷ تا ۱۰ سال افزایش و انفصال از خدمات دولتی به صورت دائم به عنوان مجازات برای مجرم در نظر گرفته می‌شود. علاوه بر این موارد، مختلس باید دو برابر ارزش مال اختلاس شده را به صورت نقدی پرداخت کند.
توجه داشته باشید که اگر میزان اختلاس بیشتر از ۱۰۰ هزار ریال باشد، مجازات یک ماه بازداشت موقت الزامی است. علاوه بر این وزیر دستگاه می‌تواند بعد از بازداشت موقت، فرد را تا پایان تعیین و تکلیف جرم، از کار تعلیق کند. فرد در روز‌های تعلیق هیچ گونه حقوق و مزایایی نخواهد داشت. مجازات شروع جرم خیانت با انجام کامل آن تفاوتی ندارد.
تفاوت جرم خیانت در امانت با اختلاس
تفاوت این دو جرم با یکدیگر در چیستی آن‌ها است و متوجه شدید که مجرم و موضوع در این دو جرم متفاوت است. برای تفکیک دقیق این دو جرم از یکدیگر می‌توانید به وکیل جرایم اقتصادی تهران مراجعه کنید توصیه ما به شما این است که اگر در رابطه با این موضوعات درگیری دارید با یک وکیل پایه یک دادگستری حتماً در ارتباط باشید.
آیا بر روی جرم اختلاس، تخفیف شامل خواهد شد؟
برای جرائمی که افراد مرتکب به اختلاس شده باشند، هیچ گونه تخفیفی برای مجازات اعمال نخواهد شد. اما برای اطلاع کامل از میزان مجازات و تبصره‌های آن می‌توانید از یک وکیل پایه یک دیوان عالی کشور سؤال کنید؛ البته در رابطه با این موضوعات به یک وکیل امور حقوقی در تهران نیز می‌توانید مراجعه کنید.
سخن پایانی
در بررسی جرم اختلاس چیست، متوجه شدید که این جرم صد در صد مجازات به همراه دارد و هیچگونه بخششی برای مجرم وجود نخواهد داشت. مجازات معاونت در جرم اختلاس نیز به همان اندازه است. اگر با این جرم مواجه هستید و در حال حاضر تصمیم مراجعه به وکیل را ندارید، می‌توانید با یک مشاور حقوقی آنلاین در ارتباط باشید و مشاوره دریافت کنید. با توجه به حساسیت این موضوع و عمومی بودن جنبه آن بهتر است از ابتدا یک وکیل داشته باشید، وکیل دادگاه فرجام خواهی در پروسه این نوع جرائم یکی از افراد کمک‌کننده خواهد بود.
