صلاحیت دادگاه از نظر رسیدگی به پرونده

در این روزها که مشکلات قضایی بسیار زیاد شده است از ضرورت صلاحیت دادگاه و همچنین مراجع قضایی مختلف نمی‌توان غافل شد. چرا که برای اقامه هر نوع دعوا باید ابتدا مرجع مربوطه رسیدگی کرده و اقدام به حل و فصل نماید، تا بتوان دعوا را در مرجع قضایی نیز اقامه نمود تا بر اساس اصول مهم دادرسی به آن رسیدگی شود. مواردی وجود دارد که به موجب آن یک دادگاه از نظر رسیدگی به پرونده به صلاحیت رسیده می‌تواند در دعاوی دادرسی نماید. این موارد را در این مطلب مطالعه خواهید نمود.

گروه وکلای دادورزان صلح و سازش یکی از مراجع باصلاحیت بوده که با داشتن تیمی مجرب از وکلای پایه یک می‌تواند شما را در مسائل حقوقی و کیفری یاری دهد. چنانچه به مشاوره در زمینه‌های مختلف حقوقی نیاز داشتید، کافیست با دفتر پشتیبانی موسسه تماس حاصل نمایید یا با جستجوی عبارت وکیل در مشهد ، به وب سایت موسسه مراجعه کنید.

تعریف صلاحیت

پیش از آنکه به سراغ موارد صلاحیت دادگاه از قسم‌های مختلف برویم بهتر است تعریف درستی از صلاحیت بدانیم. در مراجع قضایی، صلاحیت یک اصل بوده و فرد قانونگذار نیز بنا به مصالح مختلف، رسیدگی امور دادگستری را به آن‌ها می‌دهند. صلاحیت به معنی الزام و یا توانایی اجرای تکلیفی است که مراجع قضایی در رسیدگی به شکایات، دعاوی و یا امور مخصوصی باید داشته باشند.‌ ضمن اینکه مراجع قضایی موظف به رسیدگی و همچنین صدور حکم هستند، باید این توانایی را نیز داشته باشند. صلاحیت دادگاه از آن جهت دارای اهمیت می‌باشد که از آن برای جلوگیری کردن از هرج و مرج و همچنین رسیدگی دقیق، دارای توابع خاصی است. به طور کلی، مراجع قضایی دارای قواعد مخصوصی هستند، صلاحیت یک دادگاه نیز زمانی مشخص می‌شود که از این قوانین تخطی نکرده و تماما آن‌ها را در رسیدگی به پرونده‌ها اجرا می‌کند.

در تعریف دیگری از صلاحیت می‌توان گفت: صلاحیت به شایستگی و توانایی قانونی مرجع قضایی جهت رسیدگی به دعوی، گفته می‌شود. صلاحیت، اقتدار و یا امتیازی است که قانونگذار به مراجع کیفری اعطا نموده است.
صلاحیت دادگاه ممکن است ذاتی و یا نسبی باشد. به عنوان مثال رسیدگی به اولین دعوی، در صلاحیت دادگاه انقلاب و عمومی است. رسیدگی به دعاوی اعسار نیز با دادگاهی می‌باشد که صلاحیت رسیدگی به دعوای اصلی را دارد. در واقع دادگاهی که رسیدگی نخست را انجام داده‌اند. در واقع بهتر است بگوییم که در مورد صلاحیت دادگاه از نظر رسیدگی به پرونده، ماده‌های زیادی وجود دارد که نیاز به یک وکیل پایه یک دادگستری دارد.

نحوه تشخیص صلاحیت

اولین موضوعی که در مراجعه به مراجع مختلف مورد توجه قرار می‌گیرد، صلاحیت است. در ماده 26، قانون آیین دادرسی مدنی، قانونگذار تشخیص عدم صلاحیت و یا صلاحیت دادگاه را به نسبت دعوایی که رجوع شده است، با خود دادگاه می‌داند. بدین معنی که اگر دعوای رجوع شده خارج از صلاحیت دادگاه باشد، خود دادگاه عدم صلاحیت آن پرونده را بایگانی نموده و فرد ذی نفع را به مراجع دیگری هدایت می‌کند. بر طبق ماده 27 نیز، اگر دادگاهی پرونده‌ای را به دلیل عدم صلاحیت به دادگستری هدایت کند، دادگاه موظف است خارج از نوبت و به نسبت صلاحیت خود، پرونده را رسیدگی کند. در امور مختلف مدنی، اصل صلاحیت دادگاه می‌باشد، چرا که بر اساس اصل 59، مرجع رسمی شکایات دادگستری است، بنابراین رسیدگی به وسیله مراجع غیردادگستری نیز به ارجاع قانون نیاز خواهد داشت.

در میان دادگاه‌های انقلاب، عمومی و نظامی نیز اختلافی صلاحیت وجود دارد و در بعضی موارد ممکن است یکی از این دادگاه‌ها، مرجع قضایی را نفی صلاحیت نموده، یا خودش را صالح بداند. در این صورت، پرونده مربوطه برای رفع اختلاف به دیوان عالی ارسال شده و در آنجا تعیین صلاحیت خواهد شد. توجه داشته باشید که بر طبق ماده 29، قانون رسیدگی به قرارهای مربوط به صلاحیت دادگاه در دیوان عالی کشور باید خارج از نوبت صورت بگیرد.

عوامل موثر در صلاحیت دادگاه

عواملی وجود دارند که در صالح بودن یک دادگاه موثر هستند. عدم وجود این عوامل نشان دهنده عدم صلاحیت دادگاه نسبت به پرونده است. این موارد را با هم مرور خواهیم کرد:

• صنف دادگاه

  برای اینکه به پرونده‌ها رسیدگی تخصصی شود و در کار آن‌ها تداخل ایجاد نشود، هر دادگاهی باید به دعاوی مخصوص و هم خانواده رسیدگی کنند. در همین راستا، دادگاه‌ها را به سه دسته مختلف حقوقی (مدنی)، اداری و کیفری ( جزایی) تقسیم کرده‌اند. این تقسیم بندی نشان دهنده صنف هر دادگاه است.

• نوع دادگاه

  دادگاه‌ها دو نوع عمومی و اختصاصی دارند. پس از اینکه صلاحیت ذاتی هر دادگاه مشخص شد، بایستی صلاحیت محلی آن نیز بررسی شود. این نوع صلاحیت به معنی قرار گرفتن دعوی در حوزه جغرافیایی است. به همین دلیل از طرفین دعوی خواسته می‌شود که برای اقامه دعوی به دادگاه حوزه جغرافیایی خود مراجعه نمایند.

• درجه دادگاه

  آنچه که برای رسیدگی عادلانه و دادرسی دقیق نیاز است، جلوگیری از اشتباهاتی است که اغلب در روند دادرسی‌ها پیش می آید. قانونگذار با درجه بندی کردن دادگاه‌ها، توانسته به خوبی مانع این اشتباهات شود.

با توجه به این موارد می‌تواند صلاحیت یک دادگاه را تایید و یا رد نمود. چنانچه دادگاه مربوطه صلاحیت رسیدگی به یک پرونده را نداشته باشد، از قبول آن باید امتناع نموده و همانطور که گفته شد پرونده را به مرجع قضایی دیگری ارجاع دهد.

سخن آخر

با توجه به اینکه صلاحیت کیفری یکی از مهم‌ترین مبحث‌ها در آیین دادرسی‌های کیفری بوده است، لازم است وکلا نیز به طور کامل به این موضوع واقف باشند. برای رسیدگی بهتر به پرونده‌های شکایات، دادگاه‌ها را بر اساس میزان صلاحیت به چند دسته مختلف تقسیم کرده‌اند و افراد برای اقامه دعوی خود می‌توانند نوع دادگاهی که باید مراجعه کنند را بدانند. در این راه مسلما افراد عادی به این موضوعات مسلط نبوده و نیازمند یاری یک فرد متخصص هستند. گروه حقوقی دادروزان صلح و سازش یکی از بهترین گروه‌های وکالت در ایران بوده است.

اگر به دنبال وکیل در مشهد هستید می‌توانید با دفتر این موسسه از طریق شماره زیر تماس حاصل نموده و یا به صفحه اینستاگرام دادورزان صلح و سازش مراجعه کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت به شما بهترین وکیل را برای مشاوره و انجام مسائل حقوقی معرفی کند. با داشتن یک وکیل در کنار زندگی و کسب و کار خود می‌توانید از ضررهای مالی و معنوی جلوگیری نموده و آرامش بیشتری را در زندگی خود تجربه نمایید.

آدرس دادورزان صلح و سازش
ایران، خراسان رضوی، مشهد مقدس، بلوار قرنی، قرنی 32، مجتمع خاتم (پلاک 4) واحد
تلفن همراه: 09155446429
فکس : 05146224091